تلاش خودروسازان برای دستیابی به خودروهایی امن تر به دهه ها قبل برمیگردد. برای مثال جالب است بدانید که در سال ۱۹۵۳ جان هتریک از اهالی شهر نیوپورت در ایلت پنسیلوانیا اقدام به ثبت اختراع نخستین ایربگ ساخته شده برای خودرو کرد.
در همان سال ها یعنی بین سال های ۱۹۵۵ تا ۱۹۵۷ نیز مهندسین فورد به شدت در حال کار بر روی تکنولوژی هایی بودند که به ارتقای ایمنی خودروها کمک می کرد.
اما یکی از جذاب ترین تلاش ها برای ساخت خودروی ایمن به همکاری بین کمپانی هوانوردی Cornell Aeronautical Laboratory و شرکت بیمه ای به نام لیبرتی میچوال بر میگردد که در سال ۱۹۵۲ همکاری با یکدیگر را آغاز کرده و تا سال ۱۹۵۷ توانستند یک خودروی آزمایشی را تولید و مورد تست های تصادف قرار دهند.
خودرویی که حاصل این همکاری بود کورنل-لیبرتی نام داشت و خوشبختانه نمونه اصلی آن هنوز باقی مانده و موزه ی هنری فورد در میشیگان نگهداری می شود.
برخی از ایده هایی که در این خودرو بکار رفتند حتی با معیارهای امروزی نیز عجیب و متفاوت به نظر میرسند و تعدادی نیز بسیار آینده نگرانه هستند. در ادامه نگاهی به برخی از مهمترین مشخصات این خودروی عجیب و غریب خواهیم داشت.
حذف غربیلک فرمان
از آنجایی که ستون و غربیلک فرمان از اجزای مرگبار و خطرناک خودرو در هنگام بروز تصادف به حساب میآمدند، مهندسان در خودروی کورنل-لیبرتی تصمیم به حذف کامل غربیلک و ستون فرمان گرفتند.
در داخل این خودرو به جای استفاده از فرمان متداول از یک دسته ی اهرمی همانند اهرم گاز هواپیما استفاده شده است.
نکته ی جالب در مورد سیستم این فرمان، عملکرد هیدرولیکی آن و ضریب متغیر بودن آن است. موقعیت قرارگیری راننده نیز در وسط کابین طراحی شده است تا در صورت تصادف کمترین آسیب را ببینید ضمن اینکه اطراف راننده را نیز پنل های ایمنی احاطه کرده بودند.
دید کاملا واضح
شیشهی جلوی پانورامای این خودرو آنقدر بزرگ بود که برای پاک کردن آن در هنگام بارش نیاز به ۵ عدد تیغه ی برف پاک کن بود. برای پاک کردن شیشهی عقب گران قیمت این خودرو نیز از ۳ عدد برف پاک کن استفاده شده است.
خودروهای مدرن امروزی برای افزایش استحکام سقف در هنگام واژگونی دارای ستون های بسیار ضخیمی هستند که نتیجهی آن نقاط کور بسیار زیاد آن ها است. اما مهندسان در کورنل-لیبرتی این مشکل را با استفاده از ۲ عدد رول بار حل کرده اند و امنیت هر ۶ سرنشین این خودرو تامین شده است.
آینه های بیشتر
در این خودرو به جز دو عدد آینه ی دید عقب که بر روی گلگیرهای جلو قرار دارند از یک جفت آینه نیز بر روی ستون سقف استفاده شده بود تا راننده بتواند چراغ راهنمایی را که در بالای سرش وجود دارد را ببیند.
سپرهای اساسی
سرتاسر اطراف کورنل-لیبرتی را سپرهایی بزرگ احاطه کرده اند تا ضربات را در تمامی جهات دفع کنند. امروزه این روش در خودروهای مدرن به شکل هنرمندانه تری بکار می رود و تمامی این سپرها و ضربه گیر ها به داخل درها، بدنه و ستون ها منتقل شده اند و دیگر در معرض دید قرار ندارند.
درهای خاص
دستگیره ی درهای این خودرو برای اینکه در هنگام برخورد با عابر پیاده آسیبی به وی وارد نکنند به صورت تو رفته طراحی شده اند و خارج از بدنه نیستند.
مکانیزم باز و بسته شدن درهای خودرو نیز به صورت تاشو است و احتمالا دلیل استفاده از چنین طرح نامعمولی پیشگیری از باز شدن اتفاقی درها در تصادفات است.
جایگزینی برای کمربند ایمنی
در دهه ی ۱۹۵۰ خودروهای کمی در بازار وجود داشتند که مجهز به کمربند ایمنی باشند. در این خودرو نیز تنها سه سرنشین عقبی از کمربند ایمنی برخوردار هستند. اما برای محافظت از سرنشینان جلویی پدهایی تعبیه شده است که در هنگام ورود و خروج نیز به صورت اتوماتیک حرکت می کنند.
محافظ سر
صندلی های کورنل-لبرتی از نوع باکتی یا همان نیمکتی و فاقد پشت سری هستند. در این خودرو برای حفاظت از سر و گردن سرنشینان عقبی در هنگام تصادف از عقب تسمه هایی برای مهار حرکات سر و گردن طراحی شده اند.
این تسمه ها از جنس نایلون ساخته شده اند و این در حالی است که در خودروهای امروزی پشت سری ها خود از عواملی هستند که دید عقب راننده را محدود می کنند.
تدبیری برای کاهش آسیب
تمامی سوئیچ ها و کلید ها در این خودرو تا حد ممکن از بالاتنه، سر و اندام های حیاتی راننده دور شده اند و با پدهای نرمی پوشش شده اند تا در هنگام برخورد با سرنشینان آسیبی به آنها وارد نکنند.
حتی شیشهی جلو و داشبورد نیز فاصله ی زیادی با راننده دارند تا احتمال برخورد راننده با آنها کاهش پیدا کند.
امروزه ما به جای استفاده از چنین ایده هایی به کیسه های هوا، کمربندهای سه نقطه ای، قسمت های جاذب ضربه و سطوح داخلی خودرو متکی هستیم.
صندلی مخصوص کودک
درست در پشت راننده یک صندلی رو به عقب وجود دارد که برای استفاده ی کودکان و خردسالان طراحی شده است.
شش دهه بعد
شصت سال از طراحی و مهندسی کورنل لیبرتی می گذرد و این مهندسی تا کنون توانسته جان میلیون ها نفر را نجات دهد. اما هنوز یک هدف بزرگ دست نیافتنی باقی مانده است و آن حذف خطاهای راننده با استفاده از خودروهای فوق پیشرفته است.
اما ما می توانیم تا حدودی چنین کاری را انجام دهیم، تنها کافی است چیزهایی را که تمرکز راننده را پشت فرمان بر هم میزنند نظر چت کردن پشت فرمان، بازی با گوشی همراه و یا استفاده از نرم افزارها در هنگام رانندگی را کنار بگذاریم. در صورتی که چنین کاری را انجام دهیم قطعا همه ساله جان صدها نفر حفظ خواهد شد.
در عین حال توسعه خودروهای هوشمند و فراگیر شدن استفاده از آن ها می تواند آخرین قدم در راستای آمد و شُد ایمن باشد و پس از این مرحله آمار تلفات رانندگی به شکل چشمگیری کاهش یابد.