انگار التهاب بازار خودروی ایران تمامی ندارد و هر بار یکی از عوامل نظیر دلالان، وارد کنندگان و محتکران، سازندگان، سازمان حمایت از تولید کنندگان، شورای رقابت، وزارت صنعت و تجارت و دولت محترم، با ورود خود به این عرصه، اوضاع را بر مصرف کننده این محصول سیاه و تلخ می کنند.
حالا که با این همه راهکار و حمایت و شعار، چشممان به پراید 20 میلیونی روشن شده و قیمتهای خودرو دو سه برابر شده اند و دیگر دست خیلی از افراد جامعه با درآمد متوسط به آن نخواهد رسید، چشممان به آزادسازی تلویحی قیمت این کالا نیز روشن شد. آن هم در بازاری انحصاری که خودروهای وارداتی با تعرفه هایی بسیار بالا و کذایی به کشور ورود می کنند و خودروهای داخلی هم بدور از دغدغه هماوردی، سر به آسمان قیمت می سایند و البته در کیفیت همچنان در حال عقب گرد هستند. حالا دیگر دیدن یک خودروی چینی معمولی با قیمتی 60-70 میلیونی عادی شده و برای خرید یک خودروی بسیار معمولی و متوسط مثل مگان باید 85 میلیون تومان کنار گذاشت. خودروسازان ما هم با آشوبی که از جرقه تحریم به راه انداختند و تیراژ خود را کاهش دادند، توانستند قیمتهای خود را در کمتر از یک سال تا دو برابر افزایش دهند و دیگر چه باک از کاهش فروش، وقتی با تولید کمتر و کم دردسرتر می توان سود بیشتری برد! واردکنندگان هم که با پول پیش فروش مشتریان، انبارهای خود را پر کردند و سود کلانی بردند، آخر سر خودروها را با افزایشی سرسام آور به نرخ روز به همان خریداران تحویل می دهند.
از شنبه به استقبال قیمتهای جدید برویم
حالا قرار است قیمتهای تازه بازار خودرو از روز شبنه ابلاغ شود. تاکنون گمانه زنیهای بسیاری در این زمینه شنیده شده از جمله قیمت گذاری بر مبنای 95 درصد قیمت روز بازار آزاد همان خودرو. به همین دلیل است که تا آخرین لحضه سازندگان سعی خواهند کرد که قیمتهای بازار آزاد را به سمت بالا و بالاتر هل دهند. البته محاسبه قیمت پایه بر اساس نرخ ارز مبادلاتی نیز برای تعیین کف قیمت خودرو تصویب شده است. در کنار آن خودروسازان نیز مجاز به فروش با قیمتی بالاتر خواهند بود و در این صورت تنها جریمه ای به آنان تعلق خواهد گرفت. گفته می شود که قیمت پایه 19 میلیونی برای پراید و 35 میلیونی برای تندر 90 را هم می توانیم انتظار داشته باشیم. ظاهرا خودروهایی که ارزبری بیشتری دارند هم سهم بیشتری از این افزایش خواهند داشت.
وعده ای برای کاهش قیمتها
دلمان می خواهد با خوش خیالی بنشینیم و باور کنیم. طبق پیشبینی معاون سازمان حمایت، قیمت خودرو قطعا کاهش خواهد یافت. شهرام میرآخورلو درست زمانی که قیمتها در بازار هر روز در حال اوج گرفتن هستند چنین اظهار نظری را ارائه میکند و این در حالی است که قیمتهای بازار برای خودروسازان به منزله الگویی برای تعیین قیمتها خواهد بود كه این معنایی جز افزایش قیمت ندارد.
حال در چنین شرایطی کاهش قیمتها چطور امکانپذیر خواهد بود؟ آیا این اظهار نظرها ضمانت اجرایی هم دارند؟ یا مانند اظهارنظرهای قبلی تنها توقعات مشتریها را بالا میبرند و بی پاسخ میگذارند؟
میرآخورلو تاکید کرده طبق مصوبه اخیر دولت، خودروسازان هیچ انگیزهای برای افزایش قیمت بیش از نرخ محاسباتی بر اساس ارز مبادلاتی، نخواهند داشت، زیرا مابهالتفاوت قیمت محاسباتی سازمان حمایت با قیمتهای تجاری نصیب خودروسازان نشده و به حساب خزانهداری کشور واریز میشود. اظهارنظر وی در حالی است که با در نظر گرفتن شرایط فعلی خودروسازان و با توجه به نیاز شدید آنها به نقدینگی برای جبران ضرر و زیانهای اخیرشان، اتفاقا به نظر میرسد جاده مخصوصی ها از فرصتی که در اختیار دارند، (داشتن اختیار تعیین قیمت محصولاتشان)، استفاده کرده و قیمت محصولات خود را در حاشیه بازار تعیین کنند.
واکنشهای بازار در سایه انتظار
فعالان بازار میگویند، در حال حاضر خرید و فروش رونقی اندک گرفته، اما قیمتها نیز روندی صعودی طی هفته جاری داشته اند و حالا بازار با پراید 20 میلیونی و پژوی 54 میلیونی طرف است. در این اوضاع و احوال، مسوولان وزارت «صنعت، معدن و تجارت» وعده دادهاند که قیمت جدید خودروها به زودی اعلام خواهد شد و این در حالی است که ظاهرا خودروسازان میخواهند قیمت محصولات شان را بر اساس حاشیه بازار تعیین کنند. بر همین اساس گفته میشود که قیمت جدید خودروها 95 درصد قیمت بازار آنها خواهد بود. به عنوان مثال، پرایدی که حالا 20 میلیون تومان در بازار قیمت دارد، با نرخ 19 میلیون تومان در نمایندگیها به فروش خواهد رسید. یا مثلا پژو 206 که در حال حاضر 40 میلیون تومان در بازار به فروش میرسد، قیمتی برابر با 38 میلیون تومان یا حتی بیشتر در نمایندگیها خواهد داشت. دولت و خودروسازان میخواهند با این روش قیمت کاذب خودروها را در بازار شکسته و نرخها را واقعی کنند، این در حالی است که برخی کارشناسان معتقدند چون تولید و عرضه دست خود خودروسازان است، بازی دست آنهاست و میتوانند با کم و زیاد کردن عرضه، قیمتها را مطابق میل شان تغییر دهند. با این حال، اما خودروسازان نیز عنوان میکنند که به خودی خود تمایلی به افزایش قیمت ندارند و فقط میخواهند زیان نکنند. هرچه هست هم اکنون بازار خودرو حال خوشی پس از آزادسازی قیمت ندارد و مشتریان در انتظار اعلام نرخهای جدید از سوی خودروسازان هستند. از طرفی تولید خودرو نیز هنوز به وضع عادی بازنگشته و به دلیل صعود شدید نرخ ارز، امکان واردات خودروهای خارجی که بیشتر مشتریان امکان خریدشان را داشته باشند، وجود ندارد. حالا هم آن طور که فعالان بازار میگویند، بیشتر خودروها اعم از داخلی و خارجی با افزایش قیمت طی هفته جاری روبهرو بوده و چندین میلیون به قیمت آنها اضافه شده است.
به گفته آنها، پراید که تا همین یک سال پیش زیر 10 میلیون تومان به فروش میرسید، در حال حاضر 20 میلیون در مدل 111 خود قیمت دارد که در نوع خود اتفاقی عجیب است و خارج از تصور مشتریان ایرانی. همچنین دو مدل دیگر پراید؛ یعنی 132 و 131 نیز به ترتیب 16 ميليون و 16 میلیون و 500 هزار تومان قیمت دارند که اولی یک میلیون و 200 هزار تومان گران شده و دومی نیز یک میلیون تومان.
در حال حاضر مگان هم 78 میلیون تومان قیمت دارد و این موضوع از جهش دو میلیونی آن طی هفته جاری حکایت میکند. گفته میشود پارس خودرو قصد دارد قیمت 75 میلیون تومان را برای مگان در نظر بگیرد. اما در بین دیگر خودروهای داخلی، تندر – 90 نیز رشد قیمت را تجربه کرد، هم در مدل
پارس خودرویی و هم در مدل ایران خودرویی. هماکنون تندر – 90 پارس خودرو در مدل E2 قیمتی برابر با 38 میلیون تومان دارد و مدل ایران خودرویی آن نیز 37 میلیون تومان خرید و فروش میشود. تندر مدلی دیگر به نام E1 نیز دارد که هماکنون حدود 32 میلیون و 500 هزار تومان به فروش میرود.
از تندر و مگان که بگذریم، تیبا نیز دیگر خودرو گران شده بازار در هفته جاری بود که با رشدی یک میلیون تومانی روبهرو شد و هماکنون 21 میلیون تومان به فروش میرسد. همچنین نیسان ماکسیما نیز در این یک هفته اخیر نزدیک به هفت میلیون تومان گران شده و در حال حاضر 112 میلیون تومان به فروش میرسد. نیسان تيانا هم که تا همین شنبه گذشته 129 میلیون تومان قیمت داشت، به یکباره 21 میلیون تومان گران شد. تیانا حالا خودرویی 150 میلیونی در بازار به شمار میرود. همچنین سوزوکی گرندویتارا نیز كه قیمتی برابر با 110 میلیون تومان دارد، افزایشی پنج میلیون تومانی را تجربه کرده است. دیگر خودرو بالای 100 میلیون بازار، مزدا3 است که با جهشی هشت میلیونی هماکنون 110 میلیون تومان به فروش میرود. مزدا 2 نیز 77 میلیون تومان خرید و فروش میشود. اما به گفته فعالان بازار، پژو 206 و 405 و پارس و سمند و پژو 207 نیز روزهای گرانی را پشت سر میگذارند. طبق آخرین اخبار، در حال حاضر پژو 206 تیپ 2 قیمتی برابر با 40 میلیون تومان دارد و این موضوع از جهش چهار میلیونی آن حکایت میکند. تیپ6 این محصول که نزدیک به سه میلیون طی هفته جاری گران شده، در حال حاضر 53 میلیون تومان خرید و فروش میشود. در بین مدلهای صندوقدار 206 نیز v9 قیمتی برابر با 54 میلیون تومان دارد و v8 هم 43 میلیون تومان خرید و فروش میشود. مدل V20 پژو 206 صندوقدار نیز هماکنون 39 میلیون تومان به فروش میرود که این موضوع از جهش چهار میلیون و 500 هزار تومانی آن حکایت میکند. اما در بین دیگر مدلهای پژو، هم اکنون پژو 405 نیز که حدود 5/1 میلیون تومان گران شده، 24 میلیون تومان به فروش میرسد. سمند هم در مدل LX خود قیمتی برابر با 26میلیون تومان دارد. پژو پارس نیز در حال حاضر 34 میلیون و 500 هزار تومان به فروش میرسد و این بدان معنا است که پارس 5/2 میلیون تومان در هفته جاری گران شده است.