آنتونی چاپمن ؛ بنیان‌گـذار شرکت لـوتـوس

به قلم فرناز خطیبی: آنتونی کلین بروس چاپمن (Anthony Colin Bruce Chapman) یکی از طراحان تاثیرگذار، مخترعان و سازندگان اتوموبیل در انگلستان است. او در سال 1952 کارخانه ساخت خودروهای اسپرت لوتوس کارز ( Lotus Cars) را تاسیس کرد.

چاپمن در 19 می سال 1928 در حومه لندن بدنیا آمد. دوران کودکی‌اش را در هتل راه‌آهن که پدرش آن‌را اداره می‌کرد، گذراند. علاقه چاپمن به ماشین‌آلات از همین زمان و با مشاهده حرکت روزانه قطار آغاز شد.

بواسطه نمرات خوبش پس از اتمام تحصیلات متوسطه وارد کالج لندن ( UCL ) و در رشته مهندسی راه و ساختمان مشغول به تحصیل شد. چاپمن در این دانشگاه پرواز کردن را آموخت و به اسکادران دانشگاه پیوست. پرواز برای او یک لذت وصف ناشدنی بود و به همین علت دانشگاه را در سال 1948 ترک کرد تا به نیروی هوایی سلطنتی (Royal Air Force) بپیوندد اما پس از مدت کوتاهی به رغم پیشنهاد استخدام دائم از سوی نیروی هوایی، آنجار ا ترک کرد تا به دانشگاه برگردد و با گذراندن واحدهای درسی معوقه سرانجام در سال 1949 رسما فارغ‌التحصیل شد.

پس از چند شروع ناموفق در صنعت، چاپمن توانست به شرکت آلومینیوم انگلستان ( British Aluminium Ltd) بپیوندد و با استفاده از مهارت‌هایی که در رشته ساختمان فراگرفته بود، آلومینیوم را با تلاش فراوان به عنوان یکی از عناصر حیاتی در ساختمان، وارد بازار فروش مواد ساختمانی کرد.

حین کار در این شرکت او وقت‌های آزادش را با گروهی از دوستان به کار بروی اتوموبیل می‌گذراند. علاقه او به اتوموبیل باعث شد تا تفریح وقت‌های آزادش اندک اندک جای کار اصلی‌اش را بگیرد و بدین ترتیب گام‌های اولیه خود را برای ورود به صنعت خودروسازی برداشت.از همان روزهای اولیه ورود به این صنعت، به عرصه رقابت‌های اتوموبیلرانی پا گذاشت و پس از مدت کوتاهی چاپمن به راننده‌ای سرشناس مبدل شد.

آموخته‌های مختصر او از مهندسی هوافضا – طی مدت استخدامش در نیروی هوایی – باعث شد تا پیشرفت‌های تکنینکی قابل توجهی در فناروی‌های اتوموبیل داشته باشد. تلاش‌های او در این زمینه باعث شد تا بتواند برای خودش اتوموبیل بسازد.

او توانست اختراعات و نوآوری هایش را به شرکت‌های خودروسازی بفروشد و پس از مدتی در سال‌های بعد از جنگ کپی‌هایی را که از اتوموبیل‌های معروف زمانش می‌ساخت به فروش رساند.

یکی از اولین کپی‌های چاپمن، آستین7 ( Austin 7) مدل 1930 بود که او بدون دوراندیشی لازم تصمیم گرفت این اتوموبیل را در مسابقات آزمایشی شرکت دهد. تا پیش از این او هیچگاه در مسابقات شرکت نکرده بود. اما این حضور و کسب تجربیات فراوان، سکوی پرتاب چاپمن برای ساخت اتوموبیل‌های جدیدش بود.

در سال 1952 او شرکت مهندسی لوتوس را افتتاح کرد و تیم رانندگان او به نام لوتوس (Team Lotus) در مسابقات اتوموبیلرانی شرکت کردند. او هیچگاه علت‌نامگذاری لوتوس برای اتوموبیل‌هایش را عنوان نکرد اما گفته می‌شود که احتمالا او نام لوتوس را از لقب همسرش کهLotus blossom (به معنای شکوفه لوتوس) نام داشته، گرفته است.

در پایان سال 1954 او توانست کار ساختمان را کاملا رها کند.در آن زمان وی دیگر تمام وقتش را صرف مکانیک خودرو و تیم اتوموبیلرانی لوتوس می‌کرد.با موفقیت خودروی لوتوس6 ( Lotus Mark VI) او توانست کیت‌های این اتوموبیل را بفروش برساند. طی سال 1956 بیش از 100 کیت لوتوس6 را بفروش رساند.

در سال 1957 چاپمن حق مالکیت لوتوس7 را به شرکت خودروسازی کاترهام ( Caterham Cars) فروخت و کاترهام نیز تا به امروز آن‌را در مدل‌های مختلف تولید می‌کند. پس از مدتی آنها توانستند خودرویی جدید برای مسابقات فرمول2 و سپس فرمول1 در سال 1958 بسازند.

یکی از اختراعات ویژه چاپمن که بخاطر آن شهرت بسیاری کسب کرد، شاسی ویژه‌ای است که برای لوتوس25 ساخت. این خودرو اولین اتوموبیل چاپمن بود که توانست در مسابقات فرمول یک با رانندگی جیم کلارک ( Jim Clark) در سال 1963 به مقام قهرمانی برسد. پنج سال بعد یعنی در سال 1968 جیم کلارک طی مسابقه فرمول2 درگذشت. مرگ او بر روی چاپمن تاثیر بسزایی گذاشت. جیم کلارک یکی از بهترین رانندگان شرکت لوتوس بود که بسیاری از خودروهای این شرکت را به قهرمانی رساند.

در سال 1966 چاپمن با شرکت فورد قراردادی برای حمایت مالی از موتور جدید لوتوس به نام DFV منعقد نمود. چندسال پیش از مرگ نیز وی با جان دلران ( John DeLorean) مالک شرکت DeLorean Motor (موسوم به DMC)قرارداد تولید اتوموبیل‌های اسپرت در ایرلندشمالی را بست. این شرکت چندسال بعد متهم به سواستفاده از وام‌های دولتی و کلاهبرداری شد. فرد بوشل ( Fred Bushell) دوست و نزدیکترین همکار چاپمن، بخاطر همکاری با دلران متهم و به چهارسال زندان محکوم شد. چاپمن نیز ضرر مالی بسیاری از این همکاری داشت.

بسیاری از ایده‌های چاپمن امروزه در مسابقات اتوموبیلرانی و فرمول1 بکار گرفته شد. همچنین اتوموبیل‌های لوتوس طی سال‌های رکود اقتصادی انگلستان در دهه هفتاد میلادی یکی از بهترین اتوموبیل‌های بریتانیایی بود.

چاپمن در 16 دسامبر سال 1982 ؛ درست در همان روزی که مهندسین شرکتش درحال تست سیستم تعلیق جدید لوتوس موسوم بهadaptive suspensionبودند،بر اثر سکته قلبی درگذشت.