احتكار بزرگ در بازار خودرو

روزنامه ایران: از اسفندماه سال گذشته وضعیت بازار خودروهای وارداتی با نوسانات شدیدی مواجه شد که در تاریخ خرید و فروش خودروهای خارجی سابقه نداشت. اوایل اسفندماه به دلیل افزایش نرخ ارز، بازار خودروهای خارجی تحت تأثیر قرار گرفت. البته این تغییرات قیمتی توسط واسطه ها و دلالان و برخی از شرکت های واردکننده رخ داد. شرکت های واردکننده خودرو آن زمان با ارز هزار و 112 تومان خودروهای خود را وارد می کردند و از هرگونه نوسانات ارزی در امان بودند اما زمانی که قیمت ارز بالا رفت با احتکار خودرو در بنادر نسبت به افزایش قیمت خودروها اقدام کردند و متأسفانه در بازار قیمت ها بیش از 40 میلیون تومان بالا رفت.

یکی از شرکت های واردکننده خودرو سال گذشته با سه کشتی بین 7 تا 8 هزار خودرو وارد بندرعباس کرد اما خودروهایی را که با ارز دولتی (هزار و 112 تومان) وارد کرده بود در بنادر نگه داشت تا قیمت ارز که به بالاترین حد خود رسید در سطح بازار توزیع کند. این احتکار خودرو توسط شرکت های معروف واردکننده سبب شد قیمت خودروهای خارجی با شیب تندی بالا رود.
متأسفانه سازمان حمایت نیز نتوانست قبل از سال جدید بازار را کنترل کند و اکنون نیز قیمت ها حکایت از آن دارد که خودروهای خارجی به رغم آن که با ارز هزار و 226 تومان در شرایط فعلی وارد می شود، پائین نیامده است و شرکت های واردکننده در این مدت سود صددرصدی برده اند. واردکنندگان خودرو که از ارز دولتی استفاده می کنند، خودروهای خود را با شرایط ارز آزاد به فروش می رسانند و حتی مجوزهای ثبت سفارش واردات خودرو را با قیمت های بین 15 تا 50 میلیون تومان می فروشند.

تخلف های یادشده، بازار خودروهای خارجی را با تنش های متعددی روبه رو کرده است و مشتریان خودروهای وارداتی دچار سردرگمی شده اند که چه زمانی را برای خرید خودرو انتخاب کنند. یکی از نمایشگاه داران خودروهای وارداتی که واردکننده خودرو نیز هست، در این باره گفت: خودروهای خارجی که توسط نمایشگاه داران وارد می شود با ارز دولتی نیست و ما با قیمت روز ارز، نسبت به واردات خودرو اقدام می کنیم.
اما شرکت های واردکننده که تعداد محدودی هستند ارز دولتی استفاده کرده و حتی قیمت خودروهای خود را بالاتر از نمایشگاه داران به فروش می رسانند و این در شرایطی است که خودروهای نمایشگاه داران آپشن های متعددی دارد.

وی گفت: در گذشته واردکنندگان حدود 10 درصد از خودروهای خارجی منتفع می شدند و اکنون این عدد به کمتر از 5 درصد رسیده است اما شرکت های واردکننده با سود 100 درصدی نسبت به واردات خودرو اقدام می کنند. وی با بیان این که سازمان حمایت باید بر واردات خودروها توسط شرکت های واردکننده نظارت بیشتری کند تا بازار خودرو دچار تنش نشود، افزود: از سال گذشته که قیمت خودروهای خارجی دچار نوسان شد، سازمان حمایت برای حل این مشکل کاری انجام نداده است.
وی یادآور شد: واردات خودرو با ارز آزاد هیچ مشکلی ندارد و واردکنندگان از هر کجای دنیا می توانند خودروهای مورد تقاضا را وارد کنند.

حسین اردوخانی رئیس اتحادیه نمایشگاه داران نیز با تأیید خبر احتکار خودرو توسط برخی از شرکت های واردکننده خودرو با هدف گران کردن خودروها اظهار داشت: اگر شرکت های واردکننده خودروهای خود را اسفندماه وارد بازار می کردند، قیمت ها تا 100 میلیون تومان بالا نمی رفت، اما متأسفانه این شرکت ها با ارز دولتی خودرو وارد کرده و در نهایت با قیمت های بسیار بالا در سطح بازار توزیع کردند.
وی گفت: افزایش نرخ ارز هیچ تأثیری بر قیمت ها نداشت چرا که واردکنندگان از ارز دولتی استفاده کردند. این امر سود کلانی برای شرکت ها و ضرر بسیار بزرگی برای دولت داشت چرا که از منابع ارزی دولت به ضرر مردم استفاده شد.
اردوخانی متذکر شد: به دلیل گسترش تحریم ها برای واردات خودرو با ارز دولتی خودرو ها از کشورهای عراق و کویت وارد بندرعباس، چابهار و بوشهر می شود، اما این خودروها به دلیل آن که برای برخی کشورها ساخته شده است، آپشن بخاری را ندارد لذا مردم در خرید خودروها باید دقت کنند تا خودروهایی را خریداری کنند که آپشن های مدنظرشان لحاظ شده باشد. وی تأکید کرد: برخی از شرکت های وارد کننده خودرو مجوز ثبت سفارش خودرو را به افراد غیرمتخصص فروخته اند و این امر سبب شده تا خودروهای کارکرده به نام صفر وارد بازار ایران شود و این خودروها تنها با دیاگ زدن قابل شناسایی است.
وی ادامه داد: در حال حاضر تقاضا برای خرید خودرو افزایش نیافته است و معمولاً در نخستین ماه از سال چنین شرایطی رخ می دهد. با این اوصاف دولت می تواند قبل از رشد تقاضا ها نسبت به ساماندهی بازار اقدام کند و اجازه ندهد شرکت های وارد کننده سود های بسیاری ببرند.
وی با بیان این که در سال جدید 5 هزار دستگاه خودرو با ارز دولتی وارد شده است خاطرنشان کرد: اگر احتکار خودرو به بهانه افزایش نرخ ارز صورت نگیرد بازار خودرو های خارجی دچار مشکل نمی شود و بازار آرام خواهد شد.
به هر ترتیب افزایش کاذب قیمت خودرو باعث شد خودروهای خارجی خیلی گران تر از قیمت واقعی شان به دست مردم برسد و این امر مشکلات زیادی را ایجاد کرده است. از این رو برخی از کارشناسان می گویند دولت نباید به خودروهای وارداتی که در زمره خودروهای لوکس هستند، ارز دولتی دهد.
احمدرضا خدمتگزار استاد دانشگاه در این باره می گوید: پرداخت ارز دولتی برای خودروهای وارداتی درست نیست. دولت می تواند این ارز را در بخش تولید هزینه کند. وی افزود: مشتریان خودروهای خارجی افراد خاص هستند و اکنون که با نرخ های آزاد خودروها به فروش می رسد دلیلی ندارد که ارز دولتی پرداخت شود.
وی تأکید کرد: واردکنندگان خودرو که از ارز دولتی بهره مند می شوند در قیمت های خود هیچ تغییری ندادند و همواره قیمت های خودرو با ارز دولتی و آزاد یکسان است. وی گفت: ارز دولتی را می توان در بخش تولید و یا خرید ماشین آلات هزینه کرد که ضمن افزایش اشتغالزایی، سبب توسعه صنعتی نیز می شود.